Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bogdan Józef Marciniec (ur. 4 lutego 1941 w Seceminie koło Kielc) – polski naukowiec, chemik, profesor, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1988 – 1990, członek Polskiej Akademii Nauk.

W 1963 ukończył studia chemiczne na Uniwersytecie im Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stopień doktora nauk chemicznych uzyskał w 1970, a w 1975 doktora habilitowanego. W 1986 otrzymał tytuł profesora nauk chemicznych. Od 1991 zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego. W latach 1988-1990 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Autor lub współautor 15 książek (9 w języku angielskim), 430 publikacji lub rozdziałów, 200 patentów lub zgłoszeń patentowych, 42 technologii (14 wdrożonych produkcyjnie). W swoich działaniach dużą wagę przykładał do łączności nauki ze środowiskiem, szczególnie gospodarką. Zainicjował powstanie Stowarzyszenia Absolwentów UAM i Fundacji UAM (Prezes Fundacji w latach 2001-2015). W roku 1995 utworzył pierwszy w Polsce Poznański Park Naukowo-Technologiczny, którego był dyrektorem w latach 1995-2015.

Należy do światowej rangi specjalistów w zakresie chemii krzemu i katalizy metaloorganicznej. Rozwija twórczo nowe metody syntezy związków krzemoorganicznych, m.in. hydrosililowanie katalizowane kompleksami metali (wdrożone przemysłowo). Autor pierwszego na świecie całościowego opracowania procesów hydrosililowania. Wprowadził do literatury światowej termin silicometalics (związki zawierające wiązanie metal-krzem). 

Członek organizacji naukowych krajowych i zagranicznych

Członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk (1994), od 2010 członek rzeczywisty, Członek Prezydium Oddziału PAN w Poznaniu (1995-2018), Przewodniczący Komitetu Narodowego IUPAC (1996-2007), Wiceprzewodniczący Komitetu Chemii PAN, Przewodniczący Komitetu Chemii PAN (1993-2007), Członek Komitetu Badań Naukowych, Wiceprzewodniczący Komitetu Badań Naukowych, Przewodniczący Komisji Badań Stosowanych KBN (1994-2000), Członek American Chemical Society (od 1999), Członek Centralnej Komisji ds. tytułu i stopni naukowych i Przewodniczący Sekcji  2000-2012), Członek Prezydium Polskiej Akademii Nauk (2002-2011), Wiceprzewodniczący Komitetu Polityki Naukowej i Naukowo-Technicznej Rady Nauki MNiSzW (2005-2008), Członek rzeczywisty Europejskiej Akademii Umiejętności (European Academy of Science, Arts and Letters w Paryżu), członek Norweskiej Akademii Nauk (The Adgar Academy of Sciences and Letters) oraz od 2016 członek Polskiej Akademii Umiejętności

Pełnione funkcje

Kierownik Pracowni Chemii Krzemu, Kierownik Zakładu Fizycznej Chemii Nieorganicznej, Kierownik Zakładu Chemii Metaloorganicznej, Wicedyrektor Instytutu Chemii (na prawach prodziekana), Dziekan Wydziału Chemii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Dyrektor Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM, Prezes Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2004-2017 Dyrektor Centrum Zaawansowanych Technologii UAM Poznań, inicjator utworzenia i koordynator Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanych Technologii w Poznaniu

Wybrane publikacje

• Marciniec, J. Guliński, W. Urbaniak, Z. W. Kornetka: Comprehensive Handbook on Hydrosilylation. B. Marciniec (red.). Oxford: Pergamon Press, 1992. ISBN 978-0-08-040272-7.Bogdan Marciniec. Catalysis by transition metal complexes of alkene silylation – recent progress and mechanistic implications. „Coordination Chemistry Reviews”. 249 (21–22), s. 2374-2390, 2005. DOI: 10.1016/j.ccr.2005.02.025.
• Bogdan Marciniec, Beata Dudziec, Ireneusz Kownacki: A New Catalytic Route for the Activation of sp-Hybridized Carbon–Hydrogen Bonds. „Angewandte Chemie International Edition”. 45 (48), s. 8180-8184, 2006. DOI: 10.1002/anie.200603582. PMID: 17120283.
• Bogdan Marciniec: Catalytic Coupling of sp2- and sp-Hybridized Carbon−Hydrogen Bonds with Vinylmetalloid Compounds. „Accounts of Chemical Research”. 40 (10), s. 943-952, 2007. DOI: 10.1021/ar700116f. PMID: 17937482.
• Bogdan Marciniec, Karol Szubert, Marek  Potrzebowski, Ireneusz Kownacki i inni: Synthesis, Characterization, and Catalytic Activity of a Well-Defined Rhodium Siloxide Complex Immobilized on Silica. „Angewandte Chemie International Edition”. 47 (3), s. 541-544, 2008. DOI: 10.1002/anie.200704362. PMID: 18058970.
• Marciniec, H. Maciejewski, C. Pietraszuk, P. Pawluć: Hydrosilylation. A Comprehensive Review on Recent Advances. B. Marciniec (red.). Springer, 2009. DOI: 10.1007/978-1-4020-8172-9. ISBN 978-1-4020-8171-2.
• C.Pietraszuk, P.Pawluć, B.Marciniec: Metathesis of Silicon-Containing Olefins, Chapter 9 in Handbook of Metathesis (Second Edition), R. H. Grubbs, D. J. O’Leary, Eds; VCH–Wiley, Weinheim, 2015, Vol. 2, pp.583-631.
• B. Dudziec, P. Żak, M. Dutkiewicz, A. Franczyk, B. Marciniec: Synthesis of Functionalized Silsesquioxanes as Molecular Templates for Hybrid Materials in Efficient Methods for Preparing Silicon Compounds, ed. Herbert W. Roesky, Elsevier 2016, Chapter 10, 143-159
• B. Marciniec, H. Maciejewski, C. Pietraszuk, P. Pawluć: Applied Homogeneous Catalysis with Organometallic Compounds Hydrosilylation and Related Reactions of Silicon Compounds, ed. by B. Cornils, W.A. Herrmann, M.    Beller, R. Paciello, Wiley 2018, vol. 2, 569-620

Nagrody 

• medal "Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis" za wyjątkową aktywność naukową oraz działalność na rzecz uniwersytetu (2016)
• Medal Honorowy im. Tadeusza Sendzimira przyznany przez Krajową Radę Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów dla osób szczególnie zasłużonych dla ruchu innowacji. 2015
• Medal w kategorii „wybitny naukowiec” przyznany przez Stowarzyszenie na rzecz Klastra Przemysłowego Centralnego Okręgu Przemysłowego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego 2015
• Tytuł „Ambasador Marki Wielkopolski” – wyróżnienie nadane przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego 2014
• Doktorat honoris causa Politechniki Łódzkiej (2013)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011)
• 3 miejsce w Plebiscycie „Nauka to wolność” zorganizowanym przez Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na największe osiągnięcia naukowe ćwierćwiecza za „poszukiwanie nowych reakcji i nowych katalizatorów w chemii związków krzemu oraz utworzenie w roku 1995 pierwszego w Polsce Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego”. 2014
• Laureat nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2009)
• nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w kategorii Badania na rzecz nauki (2009)
• Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za odkrycie nowych reakcji i nowych katalizatorów procesów prowadzących do wytwarzania materiałów krzemoorganicznych o znaczeniu przemysłowym (2009) (Polski Nobel)
• Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii nauka (2009)
• Medal im. prof. Wojciecha Świętosławskiego za zasługi dla Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego (2007)
• Godność „Lidera Pracy Organicznej” przyznana przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego (2004)
• Medal Jędrzeja Śniadeckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (2002)
• nagroda Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcie naukowe (2001)
• Nagrody Ministra Edukacji Narodowej (Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego) I stopnia 1988, 1989, 1990, 1993, 1996, 2004 (zespołowa), II stopnia 1982, III stopnia 1971, 1976, 1983
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1988)

Szczegółowe dane znajdują się na stronie  http://www.marcinb.home.amu.edu.pl